अनि मैले कविता लेखिन

अाँखाका अनन्त सागरमा डुबुल्की मार्दै
गुलाफ र नील गगनमा हराउँदै
पिरतीका घाममा जीवन रूपी  बिस्कुन सुकाउँदै
बहकिने

अाकासका तारा खसाउने
माया नै मायाले संसार बसाउने
दुखका पाेका अलि परै बिसाउने
रमाउने, गम्किने,फुर्किने

अाँसु कविकाे भूत चढे सरी एक पछि अर्काे कविता फुराउन खाेज्दा
शान्त तलाउमा ढुङ्गा बनी एक पछि अर्काे घटना नाच्न थाल्दछ
कविता कि नायिका एकाएक खल पात्रमा रूपान्तरित हुन्छे
बाेक्सीकाे उपमा धारण गर्छे

लाैन मेरी नायिकालाइ फिर्ता गरिदेअाे
केही हरफ सकी कविता टुङ्याउनदेअाे
मेरा अनुनय विनय तेसै गएछ
गाउँका बीचमा उनकाे लास झुन्डिएछ।।

काम, माम र नाम

रुपेश ३३ काठमाण्डौं कै स्थानिय हुन् । उनलाई पारिवारिक जमघटमा वा सामाजिक क्रियाकलापमा बिरलै देखिन्छ । भन्छन् मसँग फाल्तु कामका लागि समय नै छैन । साँच्ची नै उनी चौबिसै घण्टा आफ्नो काममा तल्लीन देखिन्छन् । अमेरिकी एक बहुराष्ट्रिय कम्पनीको सफ्टवेयर बनाउने काम, नेपाल कै प्रतिष्ठीत औद्योगिक घरानाको मोबाइल एप्सका प्रोजेक्टहरु सम्पन्न गर्न दिनरात खटिरहेका उनी सहकर्मीहरुसँग छलफल र आइडिया शेयर गर्दैमा समय अपुग भएको बताउँछन् । यता उनका टोलेहरु उनी के गर्छन्, किन घर मै धेरै भेटिन्छन् भनेर थाहापत्तो नपाई बसेका छन् । यिनको प्रगती गर्विलो छ । गाडी आफ्नै कमाइले चढेका छन् । छुट्टी मनाउन बैंकक्, सिङ्गापुर मात्र हैन लण्डनसम्म पनि पुगिसके । अझ महत्वपूर्ण कुरो त उनले खोलेको कम्पनीमा पार्ट टाइमर, प्रोजेक्टका स्टाफ गरी सय कै हाराहारीमा काम गर्दारहेछन् ।

उनी जस्ता धेरै युवाले यहाँ केही गर्न सकिदैंन भने जसरी दिनहुँ विदेशी रहँदा उनले यहींबाट डलर तिरेरै विदेशी समेतलाई काम लगाएका रहेछन् । रुपेशले आइटी क्षेत्रलाई आफ्नो कर्म बनाएको यो छैंठौं वर्ष हो । सुरुका तीन वर्ष अरुका कम्पनीमा काम गरेर पछि आफैं सुरु गरे । वार्षिक राम्रै कमाइ गरिरहेको र राष्ट्रलाई कर उल्लेख्य तिरिरहेको बताउँदा उनको मुहारमा सन्तुष्टी प्रष्ट झल्किन्थ्यो ।

सबैका लागि पर्यटन

पर्यटन दिवसको नारा सबैका लागि पर्यटन रहेको छ। विशेष त यसले संसारभर घुम्न र डुल्ने सहजताको वकालत गर्न खोजेको छ। अलि अघि ह्वीचेयर प्रयोगकर्ताहरुको घुम्दाको नमिठो अनुभव पढ्न पाइएको थियो। ह्वीचेयर प्रयोगकर्ता मैत्री शौचालयको अभावमा उनीहरु घरबाट निस्कदा पानी समेत नपिई निस्किन वाध्य भएका रहेछन्। यस्तै प्रसङ्ग कोट्याउँदा अर्का ब्यक्तिको स्मरण हुन्छ जसको घुँडाबाट तल कृतिम खुट्टा राखिएको थियो। उनले हालसालै एक कार्यक्रममा सुनाए नेपाल आए पछि नुहाउन पाएको छैन। कृतिम खुट्टा नुहाउनु पूर्व निकाल्नुपर्ने र नुहाउँदा हातको साहराले उभिने सुविधा नभएकाले उनी नुहाउनबाट बञ्चित थिए। काठमाण्डौंका नगण्य होटलहरुमा मात्र साह«ै न्यून संख्यामा यस्ता सुविधा भएका कोठाहरु उपलब्ध छन्।

पूरा यहाँ पढम्

अलग हुन नयाँ काम थाल्नुपर्छ पुरानालाई गाली हैन

केही अघि स्पेनी सदनमा एक महिला सांसदले आफ्नो बच्चालाई स्तनपान गराउँदै गरेको तस्बिरहरु संचारमाध्यममा प्रकाशित भए, सामाजिक सञ्जालमा त झन् भाइरलै भयो । हाम्रा फेसबुके र ट्वीटेहरुले यी तस्बिरहरु पोष्ट गर्दै आमाको मायामा केही हरफहरु खर्च गरे ।

तस्बिरमा देखिएको पाँच महिने बालक डिएगो र उनकी आमा केरोलिनाका विषयमा संसारभर चर्चा परिचर्चा भइरहे । उनका पक्षमा महिलावादी एक समूहले समर्थन ग¥यो जो उनको मतलाई विशेषत सम्मान गर्न चाहन्थ्यो । केरोलिनाले पनि आफूले सो कदम ती तमाम् महिला जो आफ्नो बच्चा लिएर काममा जान विवश छन् र जसका कार्यालयमा साना बच्चा राख्ने खेलाउने स्थान छैन सो को स्थापनार्थ अभियान सुरु गर्न यो पाइला चालेको भनिन् । निश्चय पनि काम गर्ने महिलाका लागि नेपाल वा विकसित मूलुक स्पेनको स्थितिमा खासै ठूलो भिन्नता छैन । एक महिलाको विभिन्न रुप मध्ये सबैभन्दा पहिलो आमाको भूमिकाका लागि कुनै अरु कार्यले वाधा सृजना गर्ने अवस्था आउन हँुदैन । र सो अप्ठयारो जुनबाट कामकाजी महिला गुर्जिनुपर्ने हुन्छ त्यसको प्रतिनिधित्व त्यो तस्बिर अनि त्योसँग गाँसिएको सन्देशले गर्न चाहेको थियो ।

दिदी शब्द किन नपचेको हो?

दाइ र दिदीको सम्बन्ध लगाएर बोल्नु हाम्रो संस्कृतिको नराम्रो पक्ष नभएर सुन्दर पाटो हो। आज विश्वले आफ्नै दाजुभाइ, दिदीबहिनीलाई पराइ देखिरहँदा हामी सबैलाई आफ्नै परिवारको सदस्य देख्छौं। त्यसमाथि यी सम्बोधन हिउँद कटाइको वरिष्ठताभन्दा धेरै अर्थमा आदरसूचक हुन्। अपरिचितलाई दाइ, दिदी भन्नु त हाम्रो रगतमै छ र यसमा नराम्रो के छ र? अलि विचारणीय कुरो के पनि छ भने उमेरले कान्छो हुँदा पुरुषले दाइ सुन्न सक्छ तर उमेरमा बढी नै भए पनि महिलालाई दिदीको सम्बोधन पाच्य हुँदैन। त्यसमाथि शितलजीलाई त आन्टी नै भनेछन्।

दाइ र दिदीको सम्बन्ध लगाएर बोल्नु हाम्रो संस्कृतिको नराम्रो पक्ष नभएर सुन्दर पाटो हो। आज विश्वले आफ्नै दाजुभाइ, दिदीबहिनीलाई पराइ देखिरहँदा हामी सबैलाई आफ्नै परिवारको सदस्य देख्छौं। त्यसमाथि यी सम्बोधन हिउँद कटाइको वरिष्ठताभन्दा धेरै अर्थमा आदरसूचक हुन्। अपरिचितलाई दाइ, दिदी भन्नु त हाम्रो रगतमै छ र यसमा नराम्रो के छ र? अलि विचारणीय कुरो के पनि छ भने उमेरले कान्छो हुँदा पुरुषले दाइ सुन्न सक्छ तर उमेरमा बढी नै भए पनि महिलालाई दिदीको सम्बोधन पाच्य हुँदैन। त्यसमाथि शितलजीलाई त आन्टी नै भनेछन्।

पूरा यहाँ पढम्

अमेरिका होइन, आ मोरी खा !

'यो त कहाँको अमेरिका हुनु यो त आ मोरी खा हो । मरेर काम गर्‍यो भने बाँच्न सकिन्छ, खान सकिन्छ नभए छैन,' ललितपुरको जाउलाखेलतिर घर भएका तर अमेरिकामा धेरै हिउँद कटाइसकेका ट्याक्सी चालक दाईको अनुभव हो ।

आफ्नो ३ हप्ते अमेरिकी बसाइ सकेर घर फर्कनै लाग्दा अर्की दिदीले भावबिह्वल हुँदै भनिन्, 'हामी पनि कहिले होला यसरी नै झिटीगुण्टा कसेर नेपाल फर्किने?'

पूरा यहाँ पढम्